W przyrodzie możemy spotkać bardzo wiele procesów chemicznych związanych z emisją światła czy energii. Przykładem takiego procesu jest np. egzotermiczna synteza tlenku magnezu z pierwiastków. Obok tego wokół nas biegną procesy chemiczne zachodzące pod wpływem światła, w którym wytwarza się materia organiczna z wody i tlenku węgla(IV), czyli fotosynteza. Znamy z życia codziennego inne procesy powiązane ze światłem jak procesy fotograficzne. Polski chemik i lekarz, Jędrzej Śniadecki (1768 – 1838), zalecał pacjentom chorującym na krzywicę dużo przebywać na świetle słonecznym, gdzie zostaje syntetyzowana witamina D zapobiegająca tej chorobie. Będąc w szkole podstawowej na lekcjach chemii możemy zaobserwować wiele procesów gwałtownego utleniania wielu substancji chemicznych, w trakcie których wydziela się energia w postaci światła i ciepła. Nie zawsze jest tak, że emisji światła towarzyszy wzrost temperatury. Wtedy mamy do czynienia z emisją tzw. światła zimnego i zjawiskiem luminescencji. To oczywiście nie wszystkie możliwe procesy wywołane działaniem światła.

Na pokazie „Chemia i światło” zostaną zaprezentowane ciekawe doświadczenia w różny sposób związane ze światłem. Doświadczenia będą ilustracją, ciekawie przygotowanego wykładu, w którym zostaną w sposób przystępny dla uczniów omówione wyżej wymienione procesy.

Terminy pokazów oraz formularz rezerwacji miejsc znajdują się na stronie Fundacji Pro Chemia.

 

Autorzy pokazu:

Dr Marcin Karelus

Chemik organik, wykładowca akademicki, współorganizator pokazów na Festiwalu Nauki w Krakowie, współautor filmów dydaktycznych do podręczników szkolnych.

Dr Paweł Broś

Dydaktyk chemii, nauczyciel chemii na poziomie podstawowym i ponadpodstawowym, współorganizator pokazów chemicznych na Festiwalu Nauki w Krakowie, Pikniku Naukowego w Warszawie oraz Spotkań z ciekawą chemią.

Wykaz prezentowanych doświadczeń:

  1. Spalanie magnezu w atmosferze tlenu.
  2. Zapłon eteru w wyniku reakcji potasu z wodą.
  3. Barwienie płomienia pod wpływem spalania związków litowców i berylowców.
  4. Spalanie mieszanin łatwopalnych.
  5. Oddech smoka - likopodium.
  6. Spalanie bawełny strzelniczej.
  7. Świecenie gazów.
  8. Fluorescencja różnych substancji chemicznych.
  9. Fosforescencja.
  10. Test Mitscherlicha (film).
  11. Chemiluminescencja luminolu.
  12. Chemiluminescencja szczawianów diarylowych.
  13. Bioluminescencja - "chemiczne świetliki".
  14. Tryboluminescencja kwarcu.
  15. Fotochromizm - ditizonian rtęci.